Anayasa Mahkemesi’nden kanuni faizle iade düzenlemesine iptal

Anayasa Mahkemesi, devletin vatandaşlara ve özel kurumlara olan borçlarını kanuni faiz esas alınarak geri ödemesine ilişkin önemli bir karara imza attı. Yüksek Mahkeme, bu yöntemin mülkiyet hakkını ihlal ettiğine hükmederek Gümrük Kanunu’ndaki ilgili düzenlemeyi iptal etti.

Karar, İstanbul Vergi Mahkemesi’nin Gümrük Kanunu’nun 216. maddesinde yer alan “kanuni faiz” ibaresine ilişkin yaptığı itiraz üzerine alındı. İtirazda, ihtirazi kayıtla ödenen vergilerin iadesinde hangi faiz oranının esas alınması gerektiği tartışmaya açıldı.

Kanuni faizin ekonomik kayba yol açtığı vurgulandı

Başvuruyu inceleyen Anayasa Mahkemesi, fazla veya yersiz tahsil edilen vergilerin iadesinde, piyasa faizlerinin altında kalan kanuni faizin uygulanmasının hak sahipleri açısından ekonomik kayıp yarattığına dikkat çekti. Kararda, kanuni faizin yıllık yüzde 12 seviyesinde olduğu hatırlatılarak, bu oranın enflasyon karşısında alacağın değer kaybını telafi etmediği belirtildi.

Mahkeme, devletin haksız tahsilat yaptığı durumlarda, geri ödemelerde düşük faiz uygulamasının adil bir denge oluşturmadığını değerlendirdi.

Enflasyon etkisini karşılayan bir mekanizma bulunmadı

Yüksek Mahkeme kararında, geri ödemelerde yalnızca kanuni faizin öngörülmesinin, enflasyon nedeniyle paranın uğradığı değer kaybını telafi edecek bir mekanizma içermediği ifade edildi. Bu durumun mülkiyet hakkına aykırı olduğu sonucuna varıldı.